Op de World Press Freedom Index 2021 van Reporters Without Borders (RSF), die gisteren is gepubliceerd, staat Turkije op de 153e plaats van 180 onderzochte landen. Volgens RSF-vertegenwoordiger voor Turkije, Erol Önderoğlu, maakt deze situatie deel uit van het ‘binnenlandse en nationale journalistieke’ plan van de regering.
“Hoewel het aantal gearresteerde journalisten in Turkije de afgelopen twee jaar is afgenomen, blijven de praktijken die hun gedachten achter de tralies zetten niet onopgemerkt”, zegt Önderoğlu. “Censuur en verboden zijn overal.” In 2002, toen RSF zijn eerste index publiceerde, stond Turkije op de 99e plaats.
De gegevens die in de index worden gedeeld, laten zien dat de mediavrijheid in Turkije zodanig is ondermijnd dat het de democratische waarden en het institutionalisme schaadt, stelt Önderoğlu. Journalistieke rechten worden pas als zodanig erkend als ze voor het Grondwettelijk Hof of voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) worden gedaagd. Er is een probleem met de rechterlijke onafhankelijkheid. Als gevolg van de instructies van de regering brengt het grote schade toe aan de vrijheid van meningsuiting.
Het zwijgen opleggen
Politieke machthebbers in Turkije beweren dat de pers nog nooit zo vrij is geweest in het land. Het ‘gerechtelijk pakket’ is onlangs door het parlement aangenomen. Een paar weken geleden is het ‘Actieplan voor de mensenrechten’ gelanceerd. Er wordt gesproken over een nieuwe grondwet. “Helaas nemen degenen die een binnenlandse en nationale journalistiek willen creëren hun toevlucht tot de illusie dat de pers nog nooit zo vrij is geweest”, zegt de RSF-vertegenwoordiger. “Ze willen de indruk wekken dat ze bezig zijn met het zogenoemde mensenrechtenplan. Maar dit staat in schril contrast met wat er in de praktijk plaatsvindt om de journalistiek het zwijgen op te leggen.”
Het aantal gearresteerde journalisten in Turkije is de afgelopen twee jaar afgenomen, maar journalisten worden nog steeds symbolisch achter de tralies gezet door gerechtelijke controlemaatregelen, het uitstel van het vonnis, enzovoort. “Dit blijf niet onopgemerkt.”
Schade aan het vak
Önderoğlu verwijt de rechtbanken, de Hoge Raad voor Radio en Televisie (RTÜK) en de Instelling voor Persadvertenties (BIK) een autoritaire houding. “Deze houding verkleint niet alleen de vrijheid van de media door het negeren van democratische waarden, maar het is ook een klap voor de diversiteit van de informatie die aan de burgers moet worden aangeboden. Daardoor wordt het aanzien van het vak geschaad. Journalisten in Turkije worden niet alleen op grote schaal lastiggevallen door opsluiting, ook wordt voorkomen dat burgers journalisten benaderen of getuigen van kwalijke incidenten en kwesties.” Lees meer>>
Tekst en foto: Astrid van Unen
Bron:
